| versie 26 augustus 2019 |
|
de familie van Elsacker |
|
Thuis heb ik nog een ansichtkaart waarop een kerk, een kar met paard, een slagerij J. van der Ven. Ik weet, het zegt u wellicht niets Maar ’t is waar ik geboren ben. |  de muziek |
|
Met dit vers uit "het dorp" van Wim Sonneveld beginnen pater Juvenalis (Frans van Elsacker) en Herman van Elsacker hun inleidende verhaal bij de genealogische zoektocht naar de "van Elsacker's". Een zoektocht naar een erfgoed, dat uiteindelijk zou leiden tot een overvloed aan informatie, gegevens en wetenswaardigheden. Zaken die zij (in basis), na zorgvuldige controle, aan het geduldige papier hebben toevertrouwd. Verhalen en geschiedenissen die zij indertijd hebben vastgelegd in boekwerken, maar die u nu hier vindt (weliswaar in een iets andere verdeling onder de noemer parentelen) op deze website. |
| de familie van Elsacker |
| een geschiedenis |
 |
|
De familie Van Elsacker was een familie in het Brabantse plaatsje Loenhout. Zij begonnen als landbouwers op verschillende boerderijen en werden, rond het jaar 1560, steeds invloedrijker in het bestuur, waarin zij de funktie van schepen en / of heilige geestmeester vervulden. Enige tijd later kwamen daar de ambten bij van stadhouder en vooral van secretaris en notaris. Daarnaast bleven zij, tot in de 19e eeuw, van beroep landbouwers, bierbrouwers en herbergiers. | ||
Het vroegere dorpsleven van Loenhout speelde zich vooral af rond wat nu het Oude Dorp wordt genoemd. Evenwijdig aan de Loenhoutse tak van de familie loopt de geschiedenis van het huis, waarin het bierbrouwen beoefend werd (in een tijd dat drinkbaar water zeer schaars was), het nog steeds bestaande “Schaliënhuis” te Loenhout. Het Schaliënhuis is gelegen aan “de Plaetse”. Het is één van de oudste nog bestaande huizen van Loenhout. Toen Michiel van Elsacker het kocht rond 1560 van de erfgenamen van Wouter van den Cloot was het één van de bijzonderste huizen van Loenhout. Het was een grote boerderij met een brouwerij en een gelagzaal. In de 16e eeuw, vooral rond 1580, toen de pest heerste over Loenhout, Wuustwezel en Brecht, was bier drinken een veiligheid. Men was zeker dat men iets dronk dat vrij was van ziektekiemen. Het bier was een brouwsel van granen in kokend water en de besmetting was dus geringer dan bij het drinken van water. Herbergen met een eigen brouwerij kenden dus succes en van heide en verre kwam men in het Schaliënhuis “veilig bier” drinken. Het Schalienhuis bleef gedurende bijna 300 jaar in het bezit van van Elsackers. Thans is het eigendom van Sus en Ingrid Vissers-Aernouts. | ||
|
De archiefbronnen gaan terug tot in 1500 te Loenhout. Er zijn dan verschillende personen die de naam van Elsacker dragen en die mogelijk familie van elkaar zijn geweest. Eén van hen, Michiel van Elsacker, geboren ca 1473, wiens vader zeer waarschijnlijk Cornelis heette, komt vanaf die tijd regelmatig in de bronnen voor. Hij heeft meerdere bezittingen te Sneppel, onder Loenhout, maar deze blijken afkomstig te zijn van zijn vrouw, Maria van der Buyten. We kunnen hieruit besluiten dat Michiel waarschijnlijk niet in Loenhout geboren is, maar elders vandaan kwam. In de direkte omgeving van Loenhout ligt het dorp Meerle. Binnen het grondgebied van dit dorp ligt een landgoed dat “Elsacker” heet en abusievelijk, in de jaren 1970, werd herbenoemd als “Elsakker”. We nemen aan datdefamilievanElsacker haar geslachtsnaam aan dit gebied ontleent en er ook vandaan komt. In de loop der eeuwen heeft de geslachtsnaam vele wijzigingen ondergaan: | ||
| ||
|
Rond 1600 woonden er in Meerle nog mensen die de naam van Elsacker droegen. In Hoogstraten, Meerle behoorde tot het Land van Hoogstraten, komt vanouds een familie voor die van den Elsacker heette. Het is mogelijk dat de stamvader van de Loenhoutse tak, Michiel van Elsacker, uit het Land van Hoogstraten afkomstig was. In Loenhout ging men dan een Hoogstraatse van den Elsacker die in Loenhout kwam wonen van Elsacker noemen. | ||
| ||
|
Wat er ook van was, wij beginnen met Michiel van Elsacker die vóór 1500 in Loenhout woonde en de stamvader werd van een aanzienlijk nageslacht, waarvan nakomelingen tot vandaag in Loenhout wonen, maar ook uitgezwermd zijn over het huidige België, Nederland, Duitsland, Frankrijk, Oostenrijk, Canada, Japan en de USA. Aan het einde van de 16e eeuw, tijdens de verschrikkingen van de 80-jarige oorlog en de val van Antwerpen, hing het voortbestaan van het geslacht aan een zijden draad. Tussen 1570 en 1580 stierven niet alleen de enige zoon van Michiel van Elsacker, Cornelis - hij was ruim 70 jaar oud - maar ook diens vier zonen, Cornelis, Michiel, Hendrik en Peeter aan de pest, die heerste te Loenhout en omgeving. Van deze vier zonen vinden we één generatie verder nog slechts één mannelijke naamdrager, die zelf ook nakomelingen kreeg, nl. Michiel Janszn van Elsacker. | ||
|
Deze Michiel stichtte met zijn vrouw, Anna Jordaens, een gezin dat bijzonder mag genoemd worden en welvarend moet geweest zijn. De periode waarin het gezin van Michiel leefde, de 17e eeuw, mogen we met recht de “Gouden Eeuw” vandefamilievanElsacker noemen. Eén van de opmerkelijkste feiten is wel dat alle negen kinderen die in het gezin van Michiel en Anna geboren werden, volwassen werden (niettegenstaande het hoge kindersterftecijfer in die periode). Deze kinderen wisten zich allen een aanzienlijke positie te verwerven en erfden, na het overlijden van hun ouders, een behoorlijk bezit aan huizen, boerderijen, gronden en renten, welk bezit echter in de volgende eeuw, die in economisch opzicht veel ongunstiger was, in sommige takken van de familie in korte tijd geheel en al verdween (zie boekdeel I). | ||
| ||
|
Om een bruikbare indeling te maken hebben we verschillende takken in de Van Elsacker-familie gemaakt aan de hand van het gezin van Michiel en Anna. Zij hadden vier zonen, de drie oudste van de kinderen en de allerjongste. Daartussen werden vijf dochters geboren. Van deze dochters traden er twee in het Victorinnenklooster St Margrietendaal te Antwerpen. Eén van deze twee, Cornelia, werd priorin van dat klooster. De andere drie dochters sloten gunstige huwelijken. Maria trouwde met Cornelis van Lanschot uit Zundert en werd de stammoeder van het Brabantse bankiersgeslacht Van Lanschot. Anna trouwde met de Wuustwezelse secretaris Peeter van Beeck en werd de stammoeder van maar liefst acht opéénvolgende secretarissen Van Beeck, allen te Wuustwezel. Margriet tenslotte trouwde met Jan Rommens, schepen van Meer. | ||
|
Deze Michiel stichtte met zijn vrouw, Anna Jordaens, een gezin dat bijzonder mag genoemd worden en welvarend moet geweest zijn. De periode waarin het gezin van Michiel leefde, de 17e eeuw, mogen we met recht de “Gouden Eeuw” vandefamilievanElsacker noemen. Eén van de opmerkelijkste feiten is wel dat alle negen kinderen die in het gezin van Michiel en Anna geboren werden, volwassen werden (niettegenstaande het hoge kindersterftecijfer in die periode). Deze kinderen wisten zich allen een aanzienlijke positie te verwerven en erfden, na het overlijden van hun ouders, een behoorlijk bezit aan huizen, boerderijen, gronden en renten, welk bezit echter in de volgende eeuw, die in economisch opzicht veel ongunstiger was, in sommige takken van de familie in korte tijd geheel en al verdween. Om een bruikbare indeling te maken hebben we verschillende takken in de Van Elsacker-familie gemaakt aan de hand van het gezin van Michiel en Anna. Zij hadden vier zonen, de drie oudste van de kinderen en de allerjongste. Daartussen werden vijf dochters geboren. Van deze dochters traden er twee in het Victorinnenklooster St Margrietendaal te Antwerpen. Eén van deze twee, Cornelia, werd priorin van dat klooster. De andere drie dochters sloten gunstige huwelijken. Maria trouwde met Cornelis van Lanschot uit Zundert en werd de stammoeder van het Brabantse bankiersgeslacht Van Lanschot. Anna trouwde met de Wuustwezelse secretaris Peeter van Beeck en werd de stammoeder van maar liefst acht opéénvolgende secretarissen Van Beeck, allen te Wuustwezel. Margriet tenslotte trouwde met Jan Rommens, schepen van Meer. | ||
|
De oudste zoon, Cornelis geboren 1611, vestigde een tak die in eerste instantie te Loenhout bleef en zich tot de dag van vandaag in België handhaaft, met concentraties te Antwerpen en Zundert (boekdeel II). De tweede zoon, Peeter geboren 1612, vestigde een tak die gedeeltelijk in Loenhout bleef en gedeeltelijk naar Wuustwezel en Kalmthout ging, van welke tak nog veel afstammelingen in Antwerpen en omgeving wonen. De jongste zoon van Peeter, Rochus van Elsacker, vestigde een kleine, rooms-katholiek gebleven Nederlandse tak in Noord-Brabant (boekdeel III). We volgen de derde zoon, Jan geboren 1614, die rond 1640 vertrok naar dat deel van Brabant dat toen onder de Staten-Generaal van de Republiek viel. Hij vestigde zich te Wouw, waar we zijn nageslacht volgen tot het einde van de 18e eeuw, wanneer zijn achter-achter-kleinzoon naar het stadje Tholen trekt, daar zelf zijn leven lang rooms-katholiek blijft, maar met een protestants meisje trouwt. Zij werden de stamouders van de protestantse tak van de van Elsackers, waarvan leden nu nog altijd op het eiland Tholen wonen en zich over heel Zeeland en de rest van Nederland verspreid hebben (boekdeel IV). Van de vierde en jongste zoon, Michiel geboren 1630, bleven tot in de 20e eeuw afstammelingen te Loenhout wonen, maar in de 19e eeuw ook te Antwerpen, Geel en Berchem. Ook wonen leden van deze tak tot op heden in Antwerpen en omgeving (boekdeel V). |
besluit Alle overleden en levende Van Elsackers willen wij kunnen thuiswijzen = Stamboom en meer en meer leren kennen = Familiegeschiedenis omdat dat boeiende banden schept tussen de levenden en hen met de overledenen een tocht laat maken, zo ver mogelijk doorheen de geschiedenis. De geschiedenis, die een leermeesteres is voor het leven. De geschiedenis leert ons toekomst maken. |
"Vacate et videte" "Weest rustig en beseft" |
|
spreuk van Jacob van Elsacker, abt der abdij van St Michiels te Antwerpen 1499-1505 |
