| versie 10 november 2022 |
|
Broeder Alphons |
|
Broeder Alphons, geboren 5-12-1913 te Amsterdam, overleden 02-03-1968 te Vierlingsbeek. Gedurende zijn leven de 'lievelingsoom' van Wilma van Elsakkers. |
| Inhoud | |
 |
| de kinderen Commée |
|
Broeder Alphons is geboren als Willem Johannes Christiaan Maas op 15-12-1913 te Amsterdam als zoon van Maria Catharina Maas. Bij het huwelijk van Maria Catharina Maas met Christiaan Dingenis Commée op 25-06-1914 te Bergen op Zoom wordt hij erkend en gewettigd. Als vader Christiaan Dingenis Commée op 06-11-1918 te Bergen op Zoom overlijdt, is ‘Wimpje’ Commée dan nog net geen vijf jaar. Hoe Christiaan Dingenis Commée ooit te werk is gekomen in Amsterdam is niet bekend. Of? Keerde Maria Catharina Maas tijdelijk terug naar Bergen op Zoom? Even opmerkelijk is het feit dat het tweede kind van Maria Catharina Maas en Christiaan Dingenis Commée, zijnde Adriana Huberta Commée haar vader nooit heeft gekend en gezien: zij wordt dertien dagen na het overlijden van haar vader (19-11-1918) te Bergen op Zoom geboren. Zo wordt moeder Maria Catharina Maas eind 1918 een weduwe met twee jonge kinderen. |
| Commée - Maas |
|
Moeder Maria Catharina Maas, geboren 05-03-1890 te Halsteren, wordt op 13-02-1909 ingeschreven als inwoonster van Amsterdam, nadat zij daar een dag eerder is aangekomen. Zij gaat dan werken als dienstbode eerst bij J. Bastiaanse en later bij Major Segers aan de Oude Stationsweg. In de periode van haar huwelijk met Christaan Dingenis Commée heeft zij het diensbode beroep achter zich gelaten en woont dan te Bergen op Zoom. Vader Christiaan Dingenis Commée heeft als beroep loswerkman. Hij wordt geboren op 28-12-1890 te Yerseke, maar hij woont ten tijde van het huwelijk met Maria Catharina Maas te Bergen op zoom. Op 15-jarige leeftijd is hij een kwajongen. In die periode wordt hij ingeschreven als gevangene in het Huis van Bewaring te Middelburg (inschrijvingsnummer 533). Vanwege straatschenderij wordt hij op 06-11-1905 voor het kantongerecht te Goes veroordeeld tot twee dagen opsluiting. Hij zit deze straf als 16-jarige van 03-03-1906 tot 05-03-1906 uit. Hij gedraagt zich goed en mag naar huis. De huwelijksakte van 25-06-1914 te Bergen op Zoom wordt door alle aanwezigen bekrachtigd. De vooraf gedrukte woorden 'dat zij door den echt aan elkander verbonden zijn' worden direct gevolgd met een handgeschreven tekst: 'En hebben de echtgenooten onmiddellijk daarop verklaard voor hunnen zoon te erkennen en te wettigen Willem Johannes Christiaan Maas geboren te Amsterdam den vijftienden December Negentienhonderdertien'. |
| van Elzakkers - Maas |
|
In de periode na het overlijden van Christiaan Dingenis Commée, te weten 06-11-1918 te Bergen op Zoom, wordt de band tussen Maria Catharina Maas en Sebastiaan van Elzakkers stevig aangetrokken. Zij circa 29 jaar, hij circa 30 jaar. Opvallend hierin is dat Sebastianus van Elzakkers sinds circa 1915 al woonachtig is te Groningen. Zijn vader en stiefmoeder Philippus van Elzakkerss en Johanna Anthonetta Laurina Jalink vertrekken op 19-02-1915 naar Groningen, zij gaan wonen in de Gemeente Hoogkerk. De kinderen uit het eerste huwelijk van Philippus van Elzakkers, maar ook die uit het eerste huwelijk van Johanna Anthonetta Laurina Jalink gaan niet mee. Al deze kinderen zijn op 19-02-1915 huwbaar, zijn gehuwd of hebben al een andere weg gekozen. Er is echter een uitzondering: zoon Sebastianus van Elzakkers, hij is dan 26 jaar, gaat wel mee. En natuurlijk ook zijn zusje, het nakomertje, Maria Johanna van Elzakkers, zij is dan 10 jaar. Vader en zoon zijn beide metaalbewerkers en zijn in dienst van De NV Machinefabriek en IJzergieterij ‘De Holland’ te Bergen op Zoom. Bij de Suikerunie te Groningen worden machines van 'De Holland' geplaatst die service en onderhoud behoeven. Van de oudste zoon Jacobus van Elzakkers, evenals Sebastianus van Elzakkers opererend binnen het vakgebied van zijn vader, staat vast dat hij in Bergen op Zoom bleef. Van zoon Johannes Jacobus van Elzakkers staat vast dat hij al vroeg zijn biezen pakte en samen met zijn vrouw naar Amerika vertrok. Blijft over zoon Hendrikus van Elzakkers. Deze werkte niet binnen het vakgebied van zijn vader en gold, gelet op het militaire keuringrapport, niet als een stevige broeder: twee en een halve maand na zijn trouwen in 1919 overleed hij. De stevige band tussen Maria Catharina Maas en Sebastianus van Elzakkers leidt er toe dat Maria Catharina Maas op 08-10-1921 vertrekt naar Groningen. Op 24-11-1921 treden de twee aldaar in het huwelijk. Maria Catharina Maas neemt in haar reis naar Groningen alleen haar dochter Adriana Huberta Commée mee. Zoon Willem Johannes Christiaan Maas blijft ‘achter’.  Adriana Huberta Commée en haar oudere broer Willem Johannes Christiaan Maas, zij net anderhalf jaar, hij nog net geen acht jaar, worden, zo vermeld de gezinskaart van Bergen op Zoom van eind 1921, op 17-05-1920 ondergebracht te Huijbergen. De archieven van Huijbergen wijzen in de richting van het weeshuis, later kostschool, in het klooster van de kloosterorde der Broeders van O.L. Vrouw Onbevlekte Ontvangenis, die in de volksmond 'Broeders van Huijbergen' worden genoemd. |
| Groningen - Bergen op Zoom |
|
In of rond 1927 keert het gezin van Sebastianus van Elzakkers en Maria Catharina Maas terug naar Bergen op Zoom. De bedrijfswerkzaamheden van ‘De Holland’, de werkgever van Sebastianus van Elzakkers, worden aldaar opgeheven. Willem Johannes Christiaan Commée is dan wel een zus en twee broers rijker. In Bergen op Zoom volgen nog een zus en een broer. |
 |
het jonge gezin van Elzakkers te Bergen op Zoom rond 1935 vlnr: Jan, Toos, vader Sebastiaan, Sjaantje Commée, Willem Commée (broeder Alphons), moeder Maria, Sjaak, Flip en Betsie |
 | staand de ‘van Elzakkers’ (vlnr): Jan, Toos, Flip, Sjaak en Betsie zittend de ‘Commée’s’: broeder Alphons, moeder Maria en Sjaantje inzet: de dan al (01-10-1955) overleden Sebastiaan van Elzakkers |
| Willem Johannes Christiaan Commée verkiest al op jonge leeftijd het religieuze leven, maar wel met tot doel de jeugd te onderwijzen. Hij treedt na zijn inwijding tot broeder Alphons in 1930 toe tot de Congregatie Broeders van De la Salle. In 1938 wordt hij eeuwig geprofest. |
| De la Salle |
 | De katholieke congregatie van de Broeders van de Christelijke Scholen (Latijn: Fratres Scolarum Christianorum; afgekort: FSC) werd in 1680 opgericht door de priester Jean-Baptiste de la Salle te Reims. De congregatie houdt zich wereldwijd bezig met onderwijs. Jean-Baptiste de la Salle werd geboren in 1651, overleed in 1719 en werd Heilig verklaard in 1900. Hoewel de congregatie van de Broeders van de Christelijke Scholen al in de 17e eeuw gesticht werd, zijn de Broeders van De la Salle, zoals ze ook wel heten, in Nederland pas in de twintigste eeuw actief geworden. In 1905 vestigde zich de eerste communiteit vanuit België in Baarle-Nassau. In navolging van hun stichter hielden de Broeders van De la Salle zich bezig met onderwijs. Jean-Baptist de la Salle was als professor een vernieuwer op pedagogisch gebied, die zich inzette voor de geestelijke ontwikkeling van armen en volkskinderen. De la Salle begon dan ook een armenschool en stichtte in 1684 de congregatie van de broeders FSC om onderwijs en opvoeding te geven, speciaal aan minderbedeelden. In 1900 werd Jean-Baptist de la Salle heilig verklaard, waarna hij patroon werd van de leraren. Ook nu nog, anno 2022, vinden zijn ideëen nog veelvuldig een vervolg, zoals onder ander in de De la Salle Academy te Liverpool. |
| Sint Petrusschool te Heesch |
| Broeder Alphons komt uiteindelijk binnen zijn broederschap terecht op de Sint Petrusschool aan de De La Sallestraat te Heesch. Samen met de broeders ? (links op de foto’s) en Willem bespreken zij het onderwijs en de voortgang van de leerlingen. | |
 |
 |
De communiteit aldaar wordt helaas in 1972 opgeheven. Broeder Alphons neemt hiervan geen kennis meer. Hij overlijdt plotseling in de nacht van 02-03-1968, slechts 54 jaar oud, te Vierlingsbeek. | |
| Afscheid |
 |
Het Internaat De la Salle te Stevensbeek geeft kennis van zijn overlijden: De uitvaartplechtigheid vindt plaats op 06-03-1968 om 11.00u in de kapel van het Internaat. De begrafenis vindt plaats op het parochiële kerkhof te Stevensbeek. In de avond van 05-03-1968 wordt er in de kapel van het Internaat om 19.30u een Avondmis opgedragen tot intentie van de dierbare overledene. Broeder Alphons ligt na zijn overlijden opgebaard in de Chapelle-ardente van het H.Hart ziekenhuis te Boxmeer. In het familiebericht betuigen ook de broeders en de jongens van het Internaat De la Salle te Stevenbeek hun deelneming. |
| Kunstzinnigheid |
| Willem Johannes Christiaan (roepnaam: Willem) Commée was gedurende zijn geestelijk beroep niet ontbloot van de nodige kunstzinnige en creatieve kennis en uitingen, mede geinspireerd door de vele (buitenlandse) reizen en verkenningen: De nodige tekeningen, schilderijen en meubelen verschenen van zijn hand |
 |
 |
 |
 |
 |